EDNA opsporingsmethode

EDNA- opsporingsmethode voor vleermuizen bij spouwmuurisolatie

Spouwmuurisolatie is een populaire manier om de energie-efficiëntie van woningen te verbeteren. Maar wat gebeurt er met de dieren die mogelijk in de spouwmuur huizen, zoals vleermuizen? De EDNA-methode biedt een oplossing die zowel de isolatiebehoefte van woningen vervult als het welzijn van vleermuizen beschermt.

Vanaf 6 maart 2025 is de EDNA opsporingsmethode officieel toegestaan bij spouwmuurisolatie.

Wat is de EDNA-methode?

De EDNA (Environmental DNA) methode is een innovatief wetenschappelijk hulpmiddel waarmee het mogelijk is om de aanwezigheid van vleermuizen en andere beschermde diersoorten in de spouwmuur van een woning te detecteren zonder dat er direct fysiek contact met de dieren hoeft te worden gemaakt. De methode maakt gebruik van DNA-monsters die in de lucht of in het water terechtkomen. Dit DNA wordt geanalyseerd om te bepalen of vleermuizen of andere beschermde diersoorten zich in een bepaald gebied bevinden.

Hoe werkt EDNA?

Bij spouwmuurisolatie is het belangrijk om te weten of er vleermuizen in de spouwmuur huizen, aangezien deze dieren beschermd zijn onder de Wet natuurbescherming. Het aanbrengen van isolatiemateriaal in een spouwmuur waar vleermuizen zich bevinden, kan schadelijk zijn voor de dieren en is bovendien vaak illegaal zonder de juiste vergunningen en maatregelen.

De EDNA-methode bied de manier om te onderzoeken of er vleermuizen in de spouwmuur verblijven. Dit gebeurt door het verzamelen van luchtmonsters of het testen van oppervlakken in de spouwmuur op sporen van vleermuizen-DNA. Deze sporen kunnen afkomstig zijn van uitwerpselen, haren of andere biologisch materiaal dat vleermuizen achterlaten. Na de analyse van het DNA kan worden vastgesteld of er vleermuizen aanwezig zijn, wat essentieel is voor het bepalen of het mogelijk is om de isolatie aan te brengen en welke maatregelen nodig zijn.

De Voordelen van de EDNA Methode

1. Dierenwelzijn: De EDNA-methode is volledig niet-invasief. Dit betekent dat er geen schade wordt toegebracht aan de vleermuizen of hun leefomgeving. Dit is een belangrijke overweging, aangezien vleermuizen beschermde diersoorten zijn en het verstoren van hun leefgebied schadelijk en illegaal kan zijn zonder de juiste vergunningen.

2. Nauwkeurigheid: De EDNA-analyse biedt een hoge mate van nauwkeurigheid in het detecteren van vleermuizen. Zelfs als de vleermuizen moeilijk te zien of te horen zijn, kan hun aanwezigheid toch worden vastgesteld door het DNA in de spouwmuur.

3. Snelheid: Het verzamelen van luchtmonsters en het analyseren van het DNA gaat relatief snel, waardoor het proces van spouwmuurisolatie niet onterecht wordt vertraagd. Hierdoor kan de isolatie snel en effectief worden uitgevoerd wanneer blijkt dat er geen vleermuizen aanwezig zijn. Vaak binnen een week na monstering is er al een uitslag bekend.

4. Duurzaam en Innovatief: Door gebruik te maken van de EDNA-methode wordt er niet alleen bijgedragen aan de bescherming van de vleermuizen, maar wordt er ook gebruik gemaakt van duurzame technologieën die het milieu ten goede komen.

Spouwmuurisolatie en vleermuizen: Wat te doen als er sporen gevonden worden?

Is de EDNA- analyse positief bevonden? Dan betekent dit dat er sporen van vleermuizen in de woning gevonden zijn. Wanneer de EDNA-analyse aantoont dat vleermuizen in de spouwmuur wonen, zijn er enkele belangrijke stappen die genomen moeten worden voordat de isolatie kan worden uitgevoerd. Dit betekent dat er volgens de natuurkalender geïsoleerd dient te worden én dat de woning “natuurvrij” gemaakt dienst te worden voor de spouwmuurisolatie plaatsvindt. Daarnaast kan de spouwmuurisolatie plaatsvinden volgens de “natuurkalender” van de vleermuizen.

Natuurvriendelijk isoleren volgens de natuurkalender betekent dat isolatiewerkzaamheden worden afgestemd op het natuurlijke ritme van de natuur, met bijzondere aandacht voor beschermde diersoorten zoals vleermuizen. Bij de aanwezigheid van vleermuizen in de spouwmuur wordt isolatie pas uitgevoerd buiten het broedseizoen, meestal van oktober tot maart, wanneer vleermuizen rusten of niet actief zijn. Dit zorgt ervoor dat hun leefomgeving niet wordt verstoord. Daarnaast wordt er gebruikgemaakt van diervriendelijke methoden om vleermuizen te verplaatsen indien nodig, zodat het isoleren niet ten koste gaat van de dieren. Op deze manier wordt de woning duurzaam geïsoleerd zonder schade aan de natuur.

Natuurvrij maken, daarna vindt de spouwmuurisolatie plats

Bij het natuurvrij maken van een woning worden eerst alle toegangen naar de spouwmuur dichtgezet. Dit zijn bijvoorbeeld de open stootvoegen, ventilatiegaten, dilatatievoegen en gaten en kieren. Daarnaast wordt er een opening in de gevel gemaakt, waar een “uitvliegflapje” ook wel Exclusion Flap overheen geplaatst wordt. Dit zorgt ervoor dat de aanwezige beschermede dieren naar buiten kunnen, maar de dieren kunnen niet meer terug de spouwmuur in. Daarnaast wordt er een vervangende woonverblijf in de woning gemaakt.